معصومه صالحی
به گزارش پایگاه خبری پی نوشت به نقل از خبرنگار بازتاب خوزستان جای سوزن انداختن نیست؛ صندلیهای چیده شده در سالن انتظارِ مطب پر است از آدمهایی که نفسهایشان به سختی بالا میآید و در هر حرفی که میزنند ردی از ذرات کوچکِ کشنده در ریهها دیده میشود. پس ناتوان از مقابله با این ذرات، ریههای شان را برای مداوا آوردهاند…مریم تنها ۲۳ سال دارد، سرفههایش پیاپی است و صدای شان میپیچد در تمام مطب. ماسک سفید رنگی روی بینی و دهانش، تنها چشمانی اشک آلود از او نشان میدهد.
نزدیک میشوم با هر بار سرفه اشک چشمانش بیشتر میشود. میپرسم گریه میکنی؟ چشمانش ریز میشوند، میخندد و میگوید «نه. سرفه که میکنم چشمانم اشک میریزد، هر چند دلم میخواهد بزنم زیر گریه» آن طرفتر هم صدای سرفه میآید؛ کودکی کنار مادری اما بدون ماسک. از سرفههایش اذیت میشوم، میگوید: «اینجا که بیایی دیگر سرفه شنیدن چیز عادی هست باید تحمل کنی» دلش میخواهد از این شهر برود، حال خوبش را بسته به این میداند: «میگویند از خاک است، این گردو خاک لعنتی برای ما ریه نگذاشته، نفس کشیدن برایم سخت شده دکتر هم گفته است باید از اینجا بروی، اینجا موندن سمه سم!»
* آلرژی و آسم میهمانان ناخوانده خاک
اینجا اکثر مراجعان بیماری مشابهی دارند؛ آلرژی، انسداد ریه و آسم! شاید دیگر برای خوزستانیها این بیماریها خیلی عجیب نباشد که مشکلات تنفسی و اثر ذرات خاکستری ته نشین شده در ریهها آتشی زیر خاکستر است و هر روز بیش از روز پیش خودشان را نشان میدهند و علاج درد دوری از منبع درد است و این دوری غیر ممکن…محمد هم یکی از آنهاست؛ ریههایش را برای مداوا آورده و در انتظار نوبت ویزیت است؛ گاه و بیگاه نفسهایش تنگ میشود، میگوید «اهواز آلوده است، هوا که نداریم…یا گردو خاک است یا دود صنایع و شرکتهای نفتی، چارهای نداریم…ماندهایم بلکه فرجی شود اما چه فرجی، مردم دل شان خوش است به وعدههای بی عمل!» اینها را که میگوید مادرش نگاهش میکند، لبانش را گاز میگیرد انگار میترسد از دردهایش بگوید.
بیش از ۱۷ سال از آغاز توفان گرد و خاک در خوزستان میگذرد، در این سالها اهواز به عنوان آلودهترین شهر جهان معرفی شد، اما هیچ کس از تبعات گرد و خاک و بیماریهایی که در پی آن خوزستانیها را از پا در خواهد آورد سخن نگفت و چارهای نکرد.
در این سالها حتی آمار بیماران تنفسی محرمانه ماند و هر بار که بروز پدیده ریزگردها شدت میگرفت تنها این مدیریت بحران بود که اخطار میداد کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی از منزل خارج نشوند، اما کسی نگفت آنهایی که ریههاشان سالم است مورد هجوم ریزگردها قرار دارند که یک شهر تعطیل نشدنی بود و ریزگردها همیشگی!
* آلودگی هوا و رشد دوبرابری آسم در خوزستان
در دو سال اخیر با رشد بیماریهای تنفسی و ملموس شدن این رشد اگرچه برخی آمارهای آلودگی هوا همچنان محرمانه مانده اما مسئولان و متولیان حوزه بهداشت زبان به بیان حقایقی گشودند. دکتر محمد رضا فضل اللهی عضو مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اعلام نتایج مطالعه «شیوع آسم در ایران» میگوید: «شیوع این بیماری در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، خوزستان، ایلام و کرمانشاه که در معرض ریزگردها و آلایندهها هستند، بیشتر از سایر استانها است.» او متوسط شیوع آسم را در بزرگسالان ایرانی ۹ درصد اعلام میکند و میگوید: «بیشترین میزان شیوع آسم در بین بزرگسالان در استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان مشاهده میشود که بالاتر از ۱۵درصد است.» دکتر مهدی نجمیرئیس اداره آسم و آلرژی وزارت بهداشت نیز ضمن اینکه افزایش آلودگی هوا و میزان آلرژنهای محیطی را جزو عوامل اصلی ابتلا به بیماری آسم عنوان میکند، میگوید: «براساس بررسیهایی که با توزیع پرسشنامههای استاندارد بینالمللی در جمعیت شهری و روستایی صورت گرفته، مشخص شده است که آمار آسم در خوزستان دوبرابر آمار کشوری است.»
مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان نیز با بیان اینکه میزان شیوع آسم در جمعیت بالغین خوزستان بالاترین میزان شیوع در کشور گزارش شده است، می گوید: اگر چه تاکنون علاج قطعی بـرای بیمـاری آسـم یافـت نـشده است امـا میتوان با درمان و کنترل مناسب این بیماری، ضمن داشتن طـول عمـر طبیعی با پیشگیری از بروز علائم و حملات آن، کیفیت زنـدگی بیمـار را حفظ کرد.
دکتر سیما اورنگ اظهار کرد: بیماریهای مزمن تنفسی از جمله آسم یک مشکل بهداشتی عمده با شیوع نسبتا زیاد در جهان هستند. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، حدود ۳۴۰ میلیون نفر از مردم دنیا به بیماری آسم مبتلا هستند.
وی با بیان اینکه آسم شایعترین بیماری مزمن کودکان محسوب میشود، می افزاید: سالانه حدود ۴۶۰ هزار مرگ در اثر بیماری آسم رخ میدهد. طبق آخرین مطالعه در ایران شیوع علائم آسم در جمعیت کودکان و نوجوانان حدود ۱۱ درصد و در جمعیت بالغین (۲۰-۴۴ سال) حدود ۹ درصد است.
مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان ادامه می دهد : بر اساس همین مطالعه، میزان شیوع آسم در خوزستان در جمعیت دانشآموزی ۱۲.۶ درصد و در جمعیت بالغین ۱۶ درصد و بالاترین میزان شیوع در کشور گزارش شده است.
اورنگ ادامه داد: افراد مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی و به ویژه بیماران مبتلا به آسم کنترلنشده، مستعد ابتلا به اشکال شدیدتر بیماری کووید – ۱۹ هستند و میزان بستری در بیمارستان و عوارض این بیماری در این گروه از بیماران دیگر بیشتر است بنابراین درمان مناسب و حفظ سطح کنترل بیماری در دوره شیوع ویروس کرونا در جامعه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان گفت: اگر چه تاکنون علاج قطعی بـرای بیمـاری آسـم یافـت نـشده است امـا میتوان با درمان و کنترل مناسب این بیماری، ضمن داشتن طـول عمـر طبیعی با پیشگیری از بروز علائم و حملات آن، کیفیت زنـدگی بیمـار را حفظ کرد به گونهای که از زندگی مطلـوبی از نظـر خـواب و اسـتراحت، ورزش، تحصیل و اشـتغال برخـوردار باشـد.
گردو خاک و بیماران تنفسی
به گفته معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز درپی وقوع پدیده ریزگردها در استان خوزستان طی شبانه روز گذشته تعداد ۶۳۳ بیمار دارای علائم تنفسی به مراکز درمانی خوزستان مراجعه و تحت مراقبت قرار گرفتند.
حبیب حیبر، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز می گوید: درپی وقوع پدیده ریزگردها در استان خوزستان طی شبانه روز گذشته تعداد ۶۳۳ بیمار دارای علائم تنفسی به مراکز درمانی خوزستان مراجعه و تحت مراقبت قرار گرفتند.
به گفته وی از این تعداد بیمار ۵۶۹ نفر به صورت سرپایی درمان شده و ۳۳ نفر در بخش های عادی بیمارستان های استان بستری شدند همچنین بر اثر پدیده گرد و غبار ۳۱ نفر از مردم خوزستان در بخش های ویژه بیمارستان ها تحت مراقبت هستند.
حی بر تصریح می کند: در وضعیت بروز گرد و خاک از عموم مردم به ویژه بیماران قلبی، تنفسی و سالمندان درخواست می شود توصیه های پزشکی را کاملا رعایت کرده و حتی الامکان از منزل خارج نشوند همچنین در و پنجره ها را ببندند.
خوزستان در چند ماه اخیر با تودههای متعدد گرد و غبار با ماندگاری بالا روبه رو شده که هواشناسی، منشاء بیشتر آنها را کشورهای عراق و سوریه اعلام کرده است.
* ریههای خاک گرفته در جدال
رنگهای سرخ و قهوهای خاک همچنان در آلودهترین شهر جهان سرک میکشد، جنگ فرسایشی ریههای ناسالم با توفان گرد و غبار ادامه دارد. اینجا یا گرد و خاک است یا پر از آلودگی صنایع و شرکتهای نفتی، زمستان و تابستان ندارد، آدم دلش لک میزند برای یک آسمان آبی…اینجا انواع ماسک پوشش آشنایی برای مردمیاست که نفس شان تنگ است. همین بهمن ماه سال گذشته بود که مرد ۴۳ ساله خوزستانی به دلیل هوای آلوده در یک روز خاکی جان باخت، پزشکی قانونی مرگ این مرد به دلیل هوای آلوده را تایید میکند اما شاید باید مرگهای متعددی اتفاق بیفتد تا فکرهای جدیتری برای آلودگی خوزستان شود.