پایگاه خبری پی نوشت نیوز پایگاه اجتماعی ،فرهنگی ، تخصصی درحوزهای صنعت
“آیین شکرانه برداشت نیشکر در مزارع در حضور خبرنگاران و نگارگران رسانه های همگانی- به گونه نمادین- در کنار شرکت کشت و صنعت نیشکر دهخدا برگزار شد.
به گزارش بیستم مهرماه ۱۴۰۳ خبرنگار ما، این شرکت با هدف تأمین بخشی از نیازهای جامعه به ویژه منطقه به مواد غذایی و دیگر مواد برداشت از نیشکر و ایجاد اشتغال و تولید با سرمایه گذاری دو بانک راه اندازی شد.
اراضی این کشت و صنعت ۱۱ هزار و ۳۶۹ هکتار و ظرفیت اسمی تولید در آن به ترتیب یکصد هزارتن شکر خام ، ۱۷۵ هزارتن شکر سفید، ۳۰ تا ۳۸ هزارتن ملاس و فرآورده های آن و ۳۳۰ هزارتن باگاس است که زمینه ساز ایجاد گروه بزرگی از صنایع پایین دستی صنعت نیشکر برای تکمیل زنجیره ارزش این صنعت است.
*محدوده جغرافیایی و نحوه ورود به کشت و صنعت نیشکر دهخدا
کشت و صنعت نیشکر دهخدا در شمال شهرستان اهواز، حد فاصل جاده اندیمشک تا رودخانه کارون، کیلومتر ۲۳ از جاده معروف به دغاغله واقع شده است. ورود به محدوده اراضی، تأسیسات و کارخانه شکر این کشت و صنعت از طریق دو دروازه ورودی در جنوب و شرق آن میسر است.
*بخش کشاورزی
عملیات زیربنایی پیوسته با بخش کشاورزی شامل: ایجاد شبکه آبیاری و زهکشی (ساخت ایستگاه اصلی برداشت آب از رودخانه با ظرفیت پمپاژ ۳۶ متر مکعب در ثانیه و یک ایستگاه اصلی پمپاژ زه آب به خارج از اراضی با ظرفیت ۹ متر مکعب در ثانیه و ۹ ایستگاه فرعی پمپاژآب، ۱۲۳ کیلومتر کانال آبرسان، ۲۲۰۰ کیلومتر خط لترال، ۱۵۳/۳ کیلومتر زهکش روباز)، ۸۰۱ کیلومتر جاده اصلی و فرعی و …در محدوده ای بالغ بر ۱۱ هزار و ۳۶۹ هکتار از اراضی تحت مالکیت است.
*که عشق آسان نمود اول ولی…
از مشکل های میانه راه این شرکت، تأمین نشدن منابع مالی و اختلاف نظر بر نحوه انتقال زه آب و مسایل زیست محیطی بود که آغاز عملیات کشاورزی را با یک وقفه طولانی مواجه کرد؛ ولی سرانجام پس از رفع موانع و به ویژه ۱۲۷ کیلومتر کانال زه آب بر اصلی برای انتقال زه آب اراضی به حوضچه های تبخیری غرب کشور (با هدف صیانت از محیط زیست و کاهش احتمالی کیفیت آب رودخانه کارون)، از فروردین ماه سال ۱۳۸۹ اراضی این شرکت به منظور نمک زدایی عملا تحت عملیات خاکشویی قرار گرفت که با توجه به محدودیت فرصت تا زمان مناسب برای آغاز کشت در سال زراعی مذکور، ۱۵۴۷ هکتار از اراضی شیرین، آماده و به زیر کشت نیشکر رفت.
پس از انجام این عملیات، گام به گام دیگر اراضی شرکت نیز تحت عملیات تهیه زمین، آبشویی و آماده سازی برای کشت نیشکر قرار گرفت و همزمان با پایان عملیات ساخت کارخانه و آغاز نخستین دوره بهره برداری در سال ۹۱ – ۹۰ و برپایه برنامه ریزی و تکلیف از پیش تعیین شده، کشت سایر اراضی شرکت دهخدا در سال های ۹۴ تا ۹۰ به گونه متناوب به اجرا در آمد و مجموع اراضی زیر کشت نیشکر این شرکت اکنون ۱۰ هزار و ۷۷۷ هکتار است.
*بخش صنعت
عملیات اجرای ساخت، مونتاژ و نصب تجهیزات و ماشین آلات کارخانه شکر با تجهیزاتی به وزن ۵۹۴۳ تن ( شامل ۴۰۶۵ تن تجهیزات ساخت داخل و ۱۸۷۸ تن تجهیزات ساخت خارج ) و انجام عملیات تأسیساتی و ساختمانی و سیویل آن، پس از یک دوره وقفه، از تاریخ یکم مرداد ۱۳۸۹ تحت یک برنامه زمانبندی بسیار فشرده آغاز شد.
آغاز مراحل اجرای ساخت، مونتاژ و نصب تجهیزات و ماشین آلات کارخانه شکر در شرایطی بود که کشور تحت فشار تحریم های بین المللی بود؛ اما با امید به ایزد منان و با اتکا به توانمندی ها، تخصص و تجارب مدیران، کارشناسان و صنعت گران داخلی- که دستاورد تجربه در شش کشت و صنعت پیشین بود- ساخت بخش های مختلف کارخانه شکر به ویژه بخش هایی که تا پیش از این نیاز به حضور کارشناسان خارجی بود انجام شد و ۲۸ دی ماه ۱۳۹۰ با اجرای مرحله تست و آزمایش های اولیه تجهیزات و دستگاه های مربوط، کارخانه برای ورود به نخستین دوره بهره برداری رسمی در سال ۹۲ -۹۱ آماده شد.
واحد تصفیه شکر سفید به عنوان یکی از بخش های عمده صنعت، پس از پشت سر گذاشتن شرایط مشابه و انجام تست و آزمایش اولیه در هجدهم شهریور ۱۳۹۱ برای ورود به دوره بهره برداری ۹۲ -۹۱ آماده شد.
افزون بر این، واحد نیروگاه این شرکت ظرفیت تولید ۹/۶ مکاوات برق و واحد تصفیه آب امکان تولید ۵۰ متر مکعب در ساعت آب تصفیه شده قابل آشامیدن را دارد که در صورت نیاز و ضرورت، مازاد آن را می توان به بازار مصرف ارایه کرد.“
* بازدید از دهخدا
چند سالی است که دیگر وقت رفتن به دستگاه های دولتی، تعاونی و خصوصی را به عنوان خبرنگار ندارم ولی زمانی که دوستان و رفیقان خودمانی، مدیران، کارشناسان، هنرمندان، شاعران و نویسندگان پیام می دهند یا تماس می گیرند و از نشست و برخاست ها و بازدید از شرکت ها و محافل ادبی و هنری خبر می دهند نمی توانم پاسخ منفی بدهم.
اتفاقی اطلاعیه آیین شکرانه برداشت نیشکر با حضور خبرنگاران و نگاره گران را در گروه خانه مطبوعات یا رسانه ها دیدم و دو دل که بروم یا در خانه بمانم! روز پیش از انجام برنامه با هادی خان خوش سیما از همکاران پیشین رسانه و کارشناس روابط عمومی توسعه نیشکر تماس گرفتم و بله را گفتم!
با این که ساعت دو و سی دقیقه بامداد جمعه بیستم مهرماه ۱۴۰۳ خوابیدم؛ ساعت چهار و ۴۵ دقیقه بیدار شدم و کارهای لازم را انجام دادم و ۱۵ دقیقه مانده به شش بامداد تاکسی اینترنتی گرفتم و از منطقه ملی راه اهواز تا شرکت توسعه نیشکر در بلوار گلستان سر راننده را گرم کردم که نداند زمان چه گونه می گذرد چرا که حضرت سعدی فرموده است:” دو چیز طَیره عقل است؛ دم فرو بستن به وقت گفتن و گفتن به وقت خاموشی“!
هنگام رسیدن به مقصد، راننده کلی تشکر کرد و من هم از او که گوش هایش برای شنیدن سخنانم گشوده بود!
پیاده که شدم؛ دیدم برخی خبرنگاران و نگارگران از نگارنده سحر خیرترند! به ویژه استادان “غلامرضا فروغی نیا”، “امید حلالی”، “خلالی نصب” “مجتبا گهستونی”، “اسدی”، “خوش سیما”، خانم جاسم نژاد و دیگر آقایان و خانم های رسانه نگار…
دیدار، ساعت شش بامداد بود؛ ولی مینی بوس ها ساعت شش و بیست دقیقه از کنار شرکت توسعه نیشکر خوزستان به سوی مکان آیین شکرانه برداشت نیشکر دهخدا حرکت کردند.
نگارنده، “فروغی نیا” و “گهستونی” در یک ردیف مینی بوس نشستیم و هر کدام مان حرف هایی برای گفتن داشتیم ولی اندیشه و زبان فروغی نیا و گهستونی- که در حقیقت کلیدهای در گنج صاحب هنر هستند- والاتر بود و نگارنده بیشتر شنونده؛ به ویژه نماهنگی درباره خوزستان که با صدای خوش فروغی نیا گوش ها را به شنیدن و چشم ها را به اندیشیدن وا می داشت.
برای این که از غافله عقب نمانم غزل هایی از استاد “هرمز فرهادی بابادی“ را نشان استاد فروغی نیا می دادم و او آرام و با صدای خوش خود بیت ها را می خواند و به استاد بابادی آفرین می گفت.
گاهی هم که سکوت حاکم می شد از پنجره اتوبوس مناظر جاده اهواز – اندیمشک را- که روح و جسم را نوازش(!) می داد- نگاره هایی می گرفتیم تا بعدها با دیدنش زنگار اندوهان زندگی را بزداییم و به سرسبزی و زیبایی های طبیعی و مصنوعی در اطراف جاده آفرین بگوییم به ویژه به دست اندرکاران که این همه به ورودی و خروجی های کلان روستای اهواز بها و ارزش افزوده(!) می دهند…
در طول چهل دقیقه ای که در مینی بوس بودیم کلی عکس از فضای بیرون گرفتیم! انگار که ما برای تهیه گزارش های نگارگری بسیج شده ایم نه برداشت نیشکر!
در حقیقت آن قدر سوژه در میان راه بر روی زمین ریخته شده بود که پرداختن به همه آن ها آن هم در یکی دو گزارش شدنی نیست و نیاز به “شاهنامه“ دارد که آن هم در توان ما نیست و باید “فردوسی“ دیگری ابراز وجود کند!
سرانجام نیشکرهای سرسبز که در کنار جاده قد برافراشته بودند و ساق های زرد داشتند دیده شدند. تا جایی که چشم ها نگاه می کرد سرسبزی دیده می شد. انگار همه زمین را نقاشی کرده اند یا اینکه فرش سبز برای خبرنگاران و نگارگران گسترانده اند!
کاشکی می شد خط رفت و برگشت جاده های ورود و خروج اهواز و کلن خوزستان را هم به جای درختان تنگی نفس آور” کنوکارپوس” از همین نیشکرها یا نخل می کاشتند و به صاحبان اماکن اطراف هم هشداری که فضای بیرونی شان را سر و سامان دهند تا نگاه های مردم را بیابانی و روح و روان شان را آزرده نکنند…
اگرچه یاد ترانه “علی منتظری” هم که خوانده است:” ﺑﻰ ﺳﺮ و ﺳﺎﻣﺎﻧﻢ/ دل دﻳﻮاﻧﻢ/ ﻫﻮس ﺻﺤﺒﺖ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﻛﺮده/ ای ﺗﻮ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﻢ/دل دﻳﻮاﻧﻢ/ﺗﺐ دﺳﺘﺎن ﺗﻮ را ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﺮده…” افتادم ولی برخاستم و از وادی ترانه بیرون آمدم که دیدم به مقصد رسیدیم!
از راننده سپاسگزاری کردیم و مینی بوس را سبک و با نیشکرهای سبز و اندکی زرد، نگاره هایی گرفتیم و به سوی دکه ای که از میهمانان با چای و قهوه پذیرایی می کرد رفتیم…
تنها مجتبا خان گهستونی یک لیوان چای گرفت ولی ما به خاطر نبود دستشویی در محل، بی خیال چای و قهوه شدیم!
گهستونی یک جرعه چای نوشید و گفت: خیلی خیلی شیرینه! گفتیم: خب با نیشکر درست شده نه با سیاهدانه! انگاری توی سرزمین نیشکر ایستاده ای. انتظار نداشتی که چای تلخ بدن دستت! ولی او نتوانست جرعه های بعدی چای را بنوشد. رویش هم نمی شد آن را در میان جمعیت حاضر در آیین بریزد روی زمین! لیوان چایش را گرفتم و رفتم زمین خشک و آب ندیده ای گیر آوردم و چای‌یاری شیرین دادم! این در حالی بود که استاد “محمدرضا بنوره” پیشکسوت رسانه هم یک لیوان چای گرفت ولی شیرینی اش را با ریختن قهوه در چای کم کرد و نوش جان…
* انتظارها به سر رسید
با آمدن مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی و نیز آلبوناصر مدیر روابط عمومی و چندتن از کارگزاران استان، میهمانان که شمارشان قابل توجه بود به صف ایستادند تا آیین دعای شکرانه برداشت آغاز شود که به خوبی انجام شد.
دکتر “عبدعلی ناصری” در این آیین و در گفت و گو با خبرنگاران پیش بینی کرد: “بیش از ۶ میلیون تن نیشکر در طرح‌های هفتگانه نیشکر خوزستان برداشت شود. “
او افزود: “امسال ۷۳ هزار و ۹۶۰ هکتار زمین در طرح‌های هفتگانه نیشکر خوزستان به زیر کشت رفته است و پیش بینی می‌شود بیش از ۶.۵ میلیون تن نیشکر در مجموع این واحد‌های تولیدی برداشت شود.“
مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی با اشاره به برداشت فرآورده راهبردی نیشکر در طرح‌های هفتگانه نیشکری خوزستان، گفت: “تلاش می کنیم از این میزان سطح زیر کشت، حدود ۷۰۰ هزار تن شکر برداشت شود. البته به گونه‌ای برنامه ریزی شده تا در تامین شکر به عنوان یک کالای اساسی در کشور گام اساسی برداریم. “
گفتنی است: “عملیات اجرایی واحد‌های هفتگانه نیشکری خوزستان درسطح ۸۴ هزار هکتار در جنوب و شمال اهواز از دهه ۷۰ شروع و از ابتدای دهه ۸۰ یکی پس از دیگری به بهره برداری رسید.
واحد‌های هفتگانه نیشکری سلمان فارسی، حکیم فارابی، امام خمینی (ره)، دهخدا، امیرکبیر، میرزاکوچک خان و دعبل خزاعی حدود ۴۰درصد شکر کشو را تامین می‌کنند.
واحد‌های نیشکری هفت تپه و کارون از دیگر واحد‌های مستقل تولید شکر در خوزستان هستند.
نیاز سالانه کشور به شکر ۲.۲ میلیون تن است که از این میزان ۱.۵میلیون تن در داخل تولید می‌شود و حدود ۷۰۰ هزار تن شکر خام از خارج وارد می‌شود که بخش مهمی از شکر خام (زرد) وارداتی در شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی خوزستان به شکر سفید تبدیل می‌شود.“
*شوق و ذوق رسانه نگاران برای برداشت نیشکر
پس از انجام آیین دعای شکرانه برداشت از مزارع نیشکر دهخدا و حرکت کارگزاران به سوی محل برداشت و راه افتادن دروگرها (هاروستر) کار رسانه نگاران به ویژه نگاره‌گران آغاز شد و در میان مزارع و جمعیت حاضر یا در کنار یا سوار بر دروگرها تلاش کردند بهترین فیلم ها و نگاره ها را بگیرند و گزارش تهیه کنند تا بتوانند در جشنواره پیش رو و در بخش های گوناگون شرکت کنند و به رتبه های برتر برسند!
پس از گذشت سی دقیقه که از شمار جمعیت در مزرعه کاسته شد کار مینی بوس ها آغاز شد و ما به همراه یک مینی بوسی دیگر به سوی کارخانه حرکت کردیم؛ غافل از این که برنامه بازدید از مراحل تولید شکر از نیشکر به آبان ماه موکول شده بود و هدف تنها دیدن آیین دعای شکرانه برداشت از مزارع نیشکر بود ولی نه ما و نه رانندگان دو مینی بوس آگاه نبودیم و پس از زدن یک دور قمری بیست دقیقه ای و ۳۶۰ درجه ای به سوی رستوران رفتیم و در میان جمیعتی که در حال صرف ناشتایی بودند نشستیم و به آش و تخم مرغ و گوجه و پنیر و خیار و نان گرم تنوری سلام کردیم و درودی به دست اندرکاران.
