اشتراک گذاری
به گزارش رسانه پی نوشت امنیت غذایی به معنای دسترسی همیشگی همه افراد به غذای کافی، سالم و مغذی برای داشتن یک زندگی فعال و سالم است. این مفهوم شامل سه بعد اصلی دسترسی، در دسترس بودن و استفاده از غذا میشود. در بسیاری از فرهنگها، برنج نماد فراوانی، برکت و جشن است. مصرف برنج در مناسبتهای مختلف و مراسم سنتی، به آن یک ارزش فرهنگی و اجتماعی خاص بخشیده است.
نقش برنج در امنیت غذایی به قدری حیاتی است که تغییرات در تولید، عرضه و تقاضای آن میتواند به طور مستقیم بر امنیت غذایی میلیونها نفر تاثیرگذار باشد.
از سوی دیگر، نقش برنج در امنیت غذایی فراتر از تامین کالری بوده و در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز اهمیت دارد. برنج، در بسیاری از جوامع، نماد هویت و فرهنگ بوده و نقش برنج در امنیت غذایی با مفاهیم گستردهتری مانند حفظ تنوع زیستی، حفاظت از منابع طبیعی و توسعه پایدار نیز در ارتباط است. در ایران برای اساس آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی ۷۲۰ هزار هکتار سطح زیر کشت به برنج اختصاص داده شده است.
برآوردها حاکی از آن است که امسال تولید شلتوک به ۴ میلیون و ۲۰۰ تا ۴ میلیون و ۵۰۰ هزارتن و تولید برنج سفید به ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن برسد. حدود ۷۰ درصد کشتهای برنج در استانها مکانیزه و ۳۰ درصد به روش سنتی انجام میشود. استان خوزستان با سطح زیر کشت بعد از مازندران و گیلان جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است. سخنان محمد سواری رئیس انجمن برنج خوزستان میبایست از سوی مسولان جهاد کشاورزی استان به خوبی شنیده شود. گلایههای کشاورز و فعالان صنایع تبدیلی به یک کلیدواژه ختم میشود، حمایت. حمایتی که در سه مرحله کاشت، داشت و برداشت صورت میگیرد و نتیجهاش برنج باکیفیت و خوشپخت ایرانی بر سفرهای خانوادهها میشود. محمد سواری رئیس انجمن برنج خوزستان، از عضویت پنج هزار کشاورز و فعالان صنایع تبدیلی در انجمن خبر داد و افزود: خوزستان با ۱۶۱۵۶۹ هکتار سطح زیر کشت سومین استان کشور است. چند روز از برداشت برنج در ۲۹ شهرستان میگذرد. شوشتر ۳۷ هزار کرخه با ۲۵ هزار و اهواز با ۲۴ هزار هکتار، سه شهرستان هستند که بیشترین سطح زیر کشت را در اختیار دارند.
خوشبختانه با فعالیتهای مستمر موفق شدیم، ذائقه کشور را با برنج عنبر تطبیق دهیم و امروز علاوه بر پوشش کامل خوزستان، برنج را به سایر استانها و خارج کشور صادر کنیم. وی در ادامه گفت: برنج عنبر به صورت ارگانیک و کمترین استفاده سموم و کود فرآوری میشود. از مسولان گلایه داریم. هزینههای بیمه محصول هنگفت است. از طرفی خسارات به طور کامل و بر اساس میزان خسارت وارد شده پرداخت نمیشود. این دو عامل باعث شده کشاورز رغبتی به بیمه کردن محصول نداشته باشد. از طرفی بیمه فردی کشاورز با موانع و مشکلاتی همراه است. در شرایطی طبق قانون حتی اگر شخصی مدت زمان کمی در محلی ( شرکت،کارگاه) مشغول به کار شود، میتواند ادعای بیمه کند، کشاورزان در طول سال دستکم شش ماه از زمان شروع کشت تا پایان برداشت در زمین مشغول به کار هستند، اما از خدمات بیمه محروم هستند. سواری از فعالیت ۴۰۰ واحد برنجکوبی در استان گفت و افزود: از این تعداد ۶۵ کارخانه در اهواز فعال هستند.
خوشبختانه بیشتر کارخانههای برنجکوبی از ماشین آلات بهروز استفاده میکنند. کاهش درصد شکستگی قابلیت نگهداری و سرعتعمل در بستهبندی پیامدهای بکارگیری تجهیزات بهروز است. در مقطعی مشاهده شد، شلتوک خریداری شده به صورت خام از استان خارج میشود. انجمن به سرعت ورود کرد و با مکاتباتی که با مسولان جهاد کشاورزی و سایر دستگاههای نظارتی انجام داد درخواست کرد، شلتوک پس از اینکه در کارخانههای برنجکوبی استان تبدیل به برنج سفید شد، از استان خارج شود. خروج شلتوک خام باعث تعطیلی بسیاری از واحدهای صنایع تبدیلی و تلع آن بیکاری کارگران صنایع تبدیلی استان و در نهایت افزایش قیمت برنج در استان میشود.
رئیس انجمن برنج خوزستان از نایاب شدن کود در مقطعی از سال گفت و ادامه داد: زمان کوددهی به زمین مشخص و محدود است و اگر از زمان معین شده بگذرد، به کیفیت محصول نهایی لطمه وارد میکند. امسال کشاورزان برای تهیه کود به ویژه اُوره با مشکلات بسیاری مواجه شدند، به طوری که در مقطعی نایاب شد و پس از پیگیریهای فراوان با قیمت ۴ و ۵ برابر در دسترس قرار گرفت. از طرفی بسیاری از گیاهان در برابر سموم مقاوم شدند و نیاز است، گروه ترویج ورود کند و علاوه بر آموزش بر مراحل کاشت، داشت و برداشت نظارت کند. از همین امروز که برداشت سال ۱۴۰۳ پایان یافت، باید گروه ترویج برای کشت سال آینده ورود کند.
وی سرمایه در گردش را نیاز کشاورز برای مدیریت مزرعه دانست و افزود: این مهم از طریق بانک کشاورزی و با همکاری انجمن برنج در حال پیگیری است. بنا داریم بستهای را تعریف کنیم که از زمان کشت تا برداشت کشاورز و کارخانجات تبدیلی را حمایت کند. امیدواریم این طرح از سال آینده شکل اجرایی به خود بگیرد. از مسولان استان میخواهیم به تولید برنج نگاه ملی داشته باشند. متأسفانه مسولان استانی را به سختی میبینیم یا اصلا نمیبینیم. مدیران سازمان جهاد کشاورزی جواب تماسها را نمیدهند؟ انجمن به نمایندگی از پنج هزار عضو میخواهد مشکلات را بیان کند و با خرد جمعی به دنبال راهحل و اجرا برویم.
نباید از انتقاد و گلایه رنجید. نباید جادهی ارتباطی مسولان به سمت کشاورزان یک طرفه باشد. سواری آموزش را مهمترین اصل فرهنگسازی و تغییر الگوی کشت دانست و افزود: سازمان آب و برق از ابتدای کشت همراه کشاورز است. اگر میخواهیم الگوی کشت را تغییر دهیم، باید پیش از هر اقدامی به سراغ آموزش برویم. خشکهکاری نیاز به امکانات و آموزش دارد و اجرای آن از عهدهی تشکلهای غیر دولتی مانند انجمن خارج است. دولت میتواند، سازمانهای مرتبط را مکلف به برگزاری دورههای آموزشی کند.
استقبال از کاشت برنج رشد چشمگیری داشته است. از توزیعکنندگان درخواست کردیم، با کم کردن حاشیه سود که تاثیرش در قیمت تمام شده است، شرایط را برای استفاده اقشار مختلف فراهم کنند. در این صورت ذائقه جامعه نسبت به برنج داخلی بیشتر میشود.
از طرفی بخش حمایتی دولت با تامین سوخت تراکتور، تهیه بذورات اصلاحشده، تولید وتوزیع کود و سموم و بیمه محصول و کشاورز نمایان میشود. رئیس انجمن برنج از برداشت بیش از ۳۸۷ هزار تُن برنج از شالیزارهای خوزستان خبر داد و افزود: از ۱۶۰ هزار هکتار سطح زیر کشت، ۶۴۰ هزار تُن شلتوک برداشت شده است. این حجم از برداشت در اختیار کارخانههای برنجکوبی قرار گرفته است. پیشبینی میشود، ۶۰ درصد شلتوک به برنج سفید تبدیل شود.
سرانه هر نفر در کشور ۳۶ کیلو است. امسال طرح از مزرعه تا سفره را به منظور حذف واسطهها تعریف کردیم. در این طرح مکاتباتی با کمیته امداد، بهزیستی و انجمن چهارده معصوم صورت گرفت. از آنها خواستیم، افراد تحت پوششی که توانایی ارتباطگیری دارند را به انجمن برنج معرفی کنند. با آموزشی که به این افراد داده میشود، از آنها خواسته میشود، به صورت میدانی و خانه به خانه به سراغ مشتریان بروند و ضمن معرفی برنج عنبر، با هزینه تمام شدهی واقعی هر میزان برنج مورد نیاز را به مشتری تحویل دهند.
از سازمانهای مختلف مانند شهرداری هم درخواست میکنیم، مکانهایی را به صورت فصلی برای عرضه مستقیم برنج در اختیارمان قرار دهد. آمادگی عرضه برنج را به صورت مستقیم به تمام نقاط کشور داریم. وی از نگاه دوگانهی دولت به کشت نیشکر و برنج گله کرد و افزود: میزان اشتغالزایی کشت برنج به اندازه نیشکر است. توجه مسولان استانی باید بههر دو محصول یکسان باشد. چرا دولت باید ارز ترجیحی برای واردات برنج تخصیص دهد، در حالی که توان تامین وخودکفایی برنج را داریم. خوزستان چهارفصل است. اگر باران ببارد، سیل میشود و بارانی نبارد خشکسالی میشود و در هر دو شکل به کشاورزان میگویند کشت نکنند! پیامد بیکار شدن روستائیان مهاجرت به حاشیه شهر است. حاضریم در فرهنگسازی در حوزه کشاورزی به دولت کمک کنیم. ابراهیم متینسیرت