پی نوشت، به نقل از پایگاه خبری ترشیز خوان؛ سال ۱۲۹۷ ش، انگلیسیها پس از اینکه تمام قوای خود را برای آتش کشیدن منطقه دلوار و چغادک استان بوشهر استفاده کرده بودند از دلیرمردان و زنان بوشهری شکست خوردند و برای اینکه این شکست مفتضحانه را از دید بزرگان خود پنهان سازند به فکر کشتن «غضنفرالسلطنه برازجانی» که از حاکمان برازجان و از خوانین ضد انگلیس بود، افتادند؛
آنها برای عملیاتی کردن تصمیم خود این بار به دشتستان هجوم آوردند. غضنفرالسلطنه برازجانی با مردان محلی منطقه به مدت دو شبانه روز مردانه ایستادگی کرد و زنان نیز در آن ایام شجاعانه اسلحه، مهمات، آب و آذوقه به دست مردان مبارز میدادند تا از جبهه جهاد جا نمانند.
انگلیسها که پس از گذشت دو روز در برابر چند روستاییزاده کمر خم کرده بودند تصمیم بر عقبنشینی گرفتند و در راه برگشت بودند که به منطقه کوهستانی «لَرده» رسیدند. روز سوم بود و آن روز هم مثل همه روزهای دیگر روستای کوهستانی «لَرده» در دل کوههای گیسکان در شمال شرقی شهر برازجان استان بوشهر در پهنای زمین گسترده شده بود.
ناگهان صدای شلیک گلولههای پی در پی بر فراز کوهستان شنیده شد، کسی نمیتوانست بفهمد که آن همه گلوله از کدام سو شلیک میشود و صدا چنان گوش خراش بود که گویا از آسمان و زمین گلوله میبارید. هنوز صدای شلیک گلولهها آرام نگرفته بود که انگلیسها در دل کوهستان با صدای ولوله و «کِل» وحشت بر تنشان رخنه افکند و عنان از کف دادند، سربازان انگلیسی هرچه به بالای سر نگاه میکردند تا بلکه نشانی از ارتش مخفی شده در کوهستان را ببینند، تلاششان بیهوده میشد چرا که تنها چیزی که نمایان بود صدای سوت شلیک گلولههایی بود که گویا از دل آسمان بر سرشان میبارید.
زنان «لَرده» در کمین سربازان انگلیس
زنان لَرده از شب پیش اسلحه بر دوش خود انداخته و بر فراز پستوهای کوهستان در کنار مردان موضع گرفته بودند و این ولولهای که زنان با شلیک گلوله و تعویض مداوم برپا کرده بودند امان از دل یگان نظامی انگلیسها ربوده بود، انگلیسها که به دنبال راه فرار بودند ناگهان در مقابل خود با مردان شجاع لرده مواجه شدند.
انگلیسی ها در برابر ایستادگی و دفاع زنان و مردان بوشهری از دیار خود، بیش از ۳۰۰ کشته و دهها زخمی را برجای گذاشتند، مهمات و سلاحهای یگان نظامی انگلیس نیز غنیمتی دیگر بود که به دست زنان لرده افتاد.
اما دروغی که انگلیسیها به تاریخ تحمیل کردند: انگلیسیها بعدها برای اینکه تاریخ از شکست آن ها در مقابل ۱۰ زن عشایرنشین بوشهری ننویسد، علت تلفات و عقبنشینی خود را گم کردن راه عنوان داشتند. اما تاریخ پر عزت ایران اسلامی هیچ گاه دلاوری زنان بوشهری را از خاطر پاک نکرد.