پایگاه خبری پی نوشت نیوز پایگاه اجتماعی ،فرهنگی ، ورزشی وتخصصی درحوزهای صنعت
من از دل تنگ قاف باز آمده ام
با بیرق مهر بر فراز آمده ام
هرچند که از جور زمان دلخونم
در باغ انار خود به ناز آمده ام
#رجبعلی کاوسی قافی
“جشنواره ی انار روستای تنگ قاف و مطالبه گری مردم”
این رویداد یک فعالیت فرهنگی، اقتصادی و گردشگری است که معمولاً هر سال همزمان با فصل برداشت انار با هدف معرفی ظرفیتهای کشاورزی، صنایع دستی و آداب و رسوم محلی منطقه دزپارت برگزارمی گردد.
اما امسال در “روستای تنگ قاف”برگزار گردید.
همان جایی که همانند دیگر مناطق خسارت دیده از احداث سد کارون۳ ، پس از گذشت ۲۱ سال از احداث آن ، هنوز بهای زمین های زیرآب رفته ی خود را دریافت نکرده اند.
اگر چه جشنواره انار تلاش میکند تا ظرفیتهای موجود و فرصتهای توسعه پایدار (گردشگری و کشاورزی باقیمانده) منطقه را به نمایش بگذارد و چهرهای مثبت و پویا از آن ارائه دهد.
اما مطالبهگری مردم منطقه ، یادآور مشکلات و آسیبهای تاریخی و اجتماعی ناشی از اجرای طرحهای عمرانی بزرگ (مثل سد کارون ۳) است که حقوق مردم بومی، بهویژه غرامت زمینهای از دست رفتهشان، را نادیده گرفته یا در اجرای آن تعلل شده است.
بنابراین، هر دو موضوع مهم هستند و در کنار هم واقعیت پیچیده منطقه تنگ قاف و دزپارت را نشان میدهند.
منطقهای که هم پتانسیلهای طبیعی و فرهنگی بالا و هم زخمهای اجتماعی عمیقی از پروژههای توسعهای گذشته دارد.
این دوگانگی میتواند محلی برای بحث و تفکر درباره توسعه پایدار و نقش مردم در آن باشد.
آیا برگزاری این گونه جشنواره ها کمکی به مطالبه گری مردم می کند؟
بله ، برگزاری رویدادهایی مانند «جشنواره انار روستای تنگ قاف» میتواند به شکلی غیرمستقیم و استراتژیک، به تقویت و پیشبرد مطالبهگری مردم برای دریافت غرامت زمینهای زیر آب رفته کمک کند.
این جشنوارهها در ظاهر رویدادهایی فرهنگی و اقتصادی هستند، اما ابزاری قدرتمند برای جلب توجه به یک معضل اجتماعی طولانیمدت (پرداخت نشدن غرامت پس از ۲۱ سال) فراهم میآورند.
جشنوارهها ذاتاً خبرساز هستند و رسانههای محلی، استانی و حتی ملی را جذب میکنند.
خبرنگاران برای پوشش زیباییهای طبیعی، انار مرغوب و آیینهای بومی به منطقه میآیند.
این حضور رسانهای، فرصتی حیاتی برای فعالان و اهالی منطقه فراهم میکند تا در حاشیه یا متن گزارشهای خبری، روایت تلختر عدم پرداخت غرامت و مشکلات پس از آبگیری سد را به گوش افکار عمومی و مسئولان برسانند.
بنابراین چه خوب بود اگر ، داستان «انار» پلی میشد برای طرح موضوع «غرامت».
برگزاری چنین رویدادهایی مستلزم و در پی آن، موجب حضور اجباری مسئولان محلی و گاهی استانی (از فرماندار و نماینده مجلس تا مدیران جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی) در منطقه میشود.
از طرفی این جشنوار ها که سکان شناسایی های منطقه بیشتر به چشم می آید باید از رسانه ها محلی و منطقه ای بصورت ویژه دعوت شود وجهت پوشش این گونه برنامه ها را باعث ترقی مردم و منطقه می شوند پیوست گرفته شود
این حضور جمعی، یک فرصت طلایی برای مردم است تا بهجای بوروکراسی اداری و نامهنگاریهای طولانی، بتوانند مطالبه خود را در فضایی عمومی و رودررو با مقامات مربوطه مطرح کنند و از آنها پاسخ صریح بخواهند.
برگزاری موفق یک جشنواره، نشاندهنده توانایی بالای جامعه محلی در سازماندهی، همکاری و همبستگی است.
جامعهای که میتواند یک رویداد فرهنگی بزرگ را با موفقیت برگزار کند، نشان میدهد که در مطالبهگری حقوق خود نیز متحد و سازمانیافته است و قدرت چانهزنی آن افزایش مییابد.
برگزاری این جشنواره اثبات میکند که با وجود از دست رفتن زمینها و زیر آب رفتن روستاهای اطراف (تنگ قاف ، باجول و زیرکوه و …)، هویت فرهنگی و اقتصادی این مردم (مانند باغهای انار تنگ قاف که همچنان باقی ماندهاند) زنده است و باید مورد حمایت و جبران خسارت قرار گیرد.
با تبلیغ و فروش محصول مرغوب انار و رونق گردشگری، جشنواره بهطور ضمنی ارزش واقعی اقتصادی منطقهای را که سد بر آن تأثیر گذاشته است، به نمایش میگذارد.
این اقدام، استدلال مردم را تقویت میکند که عدم پرداخت غرامت یا تأخیر ۲۱ ساله، خسارت مضاعفی را به بنیان معیشتی اهالی وارد کرده و لازم است علاوه بر اصل قیمت زمین، خسارت تأخیر نیز جبران شود.
به عبارت دیگر، جشنواره انار یک تریبون زیبا و مثبت برای طرح یک مشکل تاریخی و منفی فراهم میکند تا مطالبه مردم از حاشیه به متن توجهات بیاید.
نقش جشنواره انار در معرفی توانمندیهای زیستبومی (اکولوژیک) یک منطقه، فراتر از صرفاً نمایش یک محصول کشاورزی است.
این جشنوارهها به طور مؤثری به شرح زیر به برجسته کردن ویژگیهای زیستبومی کمک میکنند.
جشنواره انار، در واقع، نمایانگر این حقیقت است که انار یک گونه بومی یا سازگار با شرایط اقلیمی و خاکی خاص منطقه (مانند تنگ قاف در دامنههای زاگرس) است.
برپایی این رویداد نشان میدهد که این منطقه دارای توان بالقوه کشاورزی در تولید محصولات ارگانیک و کمتوقع نسبت به منابع آب است.
این جشنواره توجه را به نقش منابع طبیعی باقیمانده در تأمین معیشت جلب میکند.
و اما ، در مورد روستای تنگ قاف، باید به این نکته اشاره کرد که ، باغهای انارتنگ قاف بیش از آنکه مدیون رودخانه کارون باشند، به چشمهسارهای کوهستان منگشت متکی هستند.
و برپایی این جشنواره این منابع حیاتی را برجسته کرده و بر لزوم حفاظت از آنها تأکید میکند، به ویژه در شرایطی که رودخانه اصلی (کارون) با ساخت سد، دستخوش تغییر شده است.
این رویداد میتواند الگویی از مدیریت پایدار آب و خاک را به نمایش بگذارد که در آن، محصولات با حداقل نیاز به نهادههای شیمیایی و حداکثر بهرهوری از منابع موجود کشت میشوند.
جشنواره انار یک «دلیل» برای سفر گردشگران به منطقه فراهم میکند تا فراتر از محصول، از محیطزیست پیرامون آن لذت ببرند.
بازدیدکنندگان برای رسیدن به جشنواره، چشماندازهای طبیعی منطقه (مانند دریاچه سد، کوهستان زاگرس، جنگلهای بلوط) را مشاهده میکنند.
جشنواره ها می توانند این مکانها را بهعنوان مقاصد اکوتوریسم معرفی کنند.
توسعه گردشگری زیستبومی میتواند یک منبع درآمد جایگزین و پایدار برای مردم محلی فراهم کند، به جای تکیه صرف بر کشاورزی یا مهاجرت، و در نتیجه فشار بر منابع محلی را کاهش دهد.
به طور خلاصه، جشنواره انار فقط یک جشن برداشت نیست؛ بلکه یک برندسازی زیستمحیطی است که سازگاری محصول با طبیعت و لزوم حفاظت از منابع حیاتی باقیمانده (آب و خاک) را به مسئولان و عموم مردم یادآوری میکند.
#رجبعلی کاوسی قافی
