اف۱۴ تام کت، شکارچی افسانه‌ای تاریخ آسمان ایران

اف-۱۴؛ شکارچی افسانه‌ای آسمان ایران

در تاریخ جنگ‌های معاصر، کمتر پرنده‌ای را می‌توان یافت که همچون جنگنده رهگیر اف-۱۴ تام‌کت (F-14 Tomcat) نامش با یک ملت و سرنوشت تاریخی آن گره خورده باشد. جنگنده‌ای که در سال‌های آتش و خون دفاع مقدس، به عنوان “چشم بیدار آسمان ایران” نقشی تعیین‌کننده ایفا کرد و به افسانه‌ای بی‌بدیل در تاریخ نیروی هوایی ارتش ایران بدل شد.

ورود تام‌کت به ایران
پیش از انقلاب اسلامی، ایران به عنوان نخستین و تنها دارنده اف-۱۴ در خارج از ایالات متحده، این پرنده مدرن را برای حفاظت از آسمان کشور خریداری کرد. هدف اولیه، مقابله با تهدیدات شوروی بود؛ اما هیچ‌کس گمان نمی‌برد که تنها چند سال بعد، این هواپیماها در بحرانی‌ترین روزهای تاریخ ایران، یعنی جنگ تحمیلی، به ستون فقرات پدافند هوایی کشور تبدیل شوند.

نقش در جنگ تحمیلی
با آغاز جنگ در شهریور ۱۳۵۹، عراق با پشتیبانی قدرت‌های بزرگ، با انبوهی از میگ‌ها و سوخوها به آسمان ایران یورش برد. در آن روزها، بسیاری از سامانه‌های دفاعی ایران از کار افتاده بود، اما این تام‌کت‌های ایرانی بودند که موازنه را تغییر دادند.

اف-۱۴‌ها با رادار قدرتمند AWG-9 توانایی کشف اهداف در فاصله ۲۰۰ کیلومتری را داشتند.

موشک‌های فونیکس AIM-54A که در انحصار این جنگنده بود، شکارچی بی‌رقیب میگ‌ها و سوخوها شد.

بنا بر اسناد بین‌المللی، بیش از ۱۵۰ پیروزی هوایی ثبت‌شده برای اف-۱۴‌های ایرانی در جنگ تحمیلی به ثبت رسیده است؛ آماری که آن‌ها را در زمره موفق‌ترین رهگیرهای تاریخ قرار می‌دهد.

شاهکارهای فراموش‌نشدنی
روایت‌های بسیاری از قهرمانی خلبانان ایرانی با اف-۱۴ وجود دارد:

جنگنده‌ای تنها در برابر دسته‌ای از میگ‌ها قرار گرفت و با شلیک تنها یک موشک فونیکس، چهار هدف دشمن را هم‌زمان سرنگون کرد.

شهید خلبان عباس بابایی و بسیاری دیگر، با پرواز بر فراز خاک دشمن نشان دادند که اف-۱۴ تنها یک هواپیما نیست، بلکه نماد اراده ملت ایران است.

در عملیات‌های حساس، همین تام‌کت‌ها بودند که آسمان کشور را از بمباران‌های بی‌امان نجات دادند و به قول خلبانان، «امنیت زمین از دل آسمان آغاز شد».

چرا اف-۱۴ افسانه شد؟

نخست، به دلیل کارایی خارق‌العاده‌اش در جنگی که بسیاری آن را جنگ نابرابر می‌دانند.

دوم، به خاطر خلاقیت و نبوغ فنی متخصصان ایرانی که با وجود تحریم‌ها و کمبود قطعات، این پرنده‌های پیچیده را زنده نگه داشتند.

و سوم، به واسطه رشادت خلبانان ایرانی که با جان خود مرزهای ایران را از هجوم دشمن پاس داشتند.

میراث ماندگار
امروز نیز اف-۱۴‌ها همچنان در نیروی هوایی ارتش ایران فعال‌اند و پس از چهار دهه، به یمن تلاش متخصصان ایرانی، مدرن‌سازی شده و به خدمت ادامه می‌دهند. آن‌ها دیگر تنها جنگنده نیستند؛ بلکه بخشی از حافظه تاریخی و غرور ملی یک ملت‌اند.

تام‌کت‌های ایرانی نه‌تنها آسمان وطن را در هشت سال دفاع مقدس امن نگاه داشتند، بلکه در حافظه تاریخی ملت ایران به عنوان افسانه‌ای از اقتدار، ایمان و ابتکار ماندگار شدند. تاریخ جنگ نشان داد که تکنولوژی هرچقدر پیشرفته باشد، بدون اراده انسانی ارزشی ندارد. آنچه اف-۱۴ را در ایران به اسطوره بدل کرد، ترکیب بال‌های فولادی و دل‌های پولادین خلبانان و متخصصانی بود که «پرنده آهنین» را به نماد جاودانه مقاومت بدل ساختند.

گزارش اختصاصی پایگاه خبری پی نوشت