شعری از غفور اسکندری سبزی و یادداشت رجبعلی کاووسی قافی پیرامون آن

شعری از غفور اسکندری سبزی و یادداشت رجبعلی کاووسی قافی پیرامون آن

عزیزا نگر تا چه گویم سخن

که گشته بسی نقل هر انجمن

به هر دم که داری قلم را به یَد

همی کوش و زیبا نگاری نه بَد

نگر تا کدامش پسند آیدت

سراپا همی جمله زر بایدت

ترسّل نویسی تو گر ثلثِ خط

بگیر از خرد راه و رسمی نقط

چو ریحان زلفت محقَق زنی

تو نیکو نگر مَر دلی نشکنی

شِکستَه‌یْ ز تعلیقت آورده سر

ز یاقوت نابی ز لعلی گهر

یکی نسخ‌ِ تعلیقی آمد به بر

بسی جلوِه داده به باغی هنر

قلم ها اگر بر شمارم کنون

تو بینی رقاعی ز گوهر فزون

چو توقیعِ مصحف بسازم رقم

فرازی فرودی بر آرم به هم

هر آنی قلم را بگیرم به کف

نگارم ترسّل به فضلی شرف

به آیین منشی به رسمی کهن

نویسم ترسّل به اسلوب و فن

هنر گر نداری سخندر خموش

خرد بر فزایی به سختی بکوش

غفور اسکندری سبزی

(سخندری بختیاری)

۱۷ تیر ۱۴۰۴

 

 

این سروده اثری است که در ظاهر به توصیف خوشنویسی و انواع خطوط آن می‌پردازد، اما در لایه‌های عمیق‌تر، نکات اخلاقی و پندآموز را نیز در خود جای داده است.

 

با کسب اجازه از محضر استادم، به بررسی زیبایی های لفظی و معنایی آن می پردازم.

سروده ی جناب اسکندری، که خود استاد هنرخوشنویسی و احیاگر خط تعلیق است، برای علاقه‌مندان به خوشنویسی می‌تواند جذاب باشد، زیرا به واژگان تخصصی این هنر مانند:

ترسّل، ثلث، ریحان، محقق، شکسته، نستعلیق، نسخ تعلیق، رقاع، توقیع و منشی‌گری اشاره می‌کند.

این کاربرد واژگان، نشان‌دهنده‌ی آشنایی کامل و توانمندی ایشان با این حوزه است.

پیام اصلی شعر در بیت “به هر دم که داری قلم را به یَد / همی کوش و زیبا نگاری نه بَد” به خوبی نمایان است.

این بیت بر اهمیت تلاش برای ارائه‌ی کار با کیفیت و زیبا در هر زمینه‌ای تاکید دارد و صرفاً به خوشنویسی محدود نمی‌شود. همچنین در ابیات بعدی نیز بر دقت و ظرافت در نگارش و انتخاب بهترین شیوه اشاره دارد.

بیت “چو ریحان زلفت محقق زنی / به نیکی نگر مَر دلی نشکنی” یکی از زیباترین و عمیق‌ترین ابیات شعر است. در اینجا، استاد، به تناسب و زیبایی خط ریحان اشاره می‌کند و آن را به زلف محبوب تشبیه می‌کند، اما بلافاصله با یک پند اخلاقی، بر ملاحظه و عدم آزار رساندن به دیگران تأکید می‌ورزد. این پیوند بین زیبایی‌شناسی و اخلاق، از نقاط قوت معنایی شعر است.

جناب اسکندری ، از ابتدا تا انتها به موضوع اصلی خود یعنی خوشنویسی و پند و اندرز در کار وفادار می‌ماند و از پراکنده‌گویی پرهیز می‌کند.

این وحدت موضوعی باعث انسجام کلی سروده شده است.

در مجموع، این سروده اثری است که با قلمی شیوا و دغدغه‌ای نیکو سروده شده و برای علاقه‌مندان به خوشنویسی و پند و اندرزهای اخلاقی قابل توجه است.

 

رجبعلی کاوسی قافی

۱۷ تیر ۱۴۰۴