جادههای شهری و روستایی شهرستان ایذه یکی از قربانگاههای اصلی استان خوزستان محسوب میشوند که هر ساله در آمار و ارقام تصادفات جادهای، جایگاه ثابتی را به خود اختصاص دادهاند. جاده ایذه به پیان، مرغاب و ناشلیل نمونه بارز مراکز حادثه خیزی هستند که هرچند وعدههای پیگیری بسیاری را طی سالیان متمادی از سوی مسئولان در راستای اصلاح این جادهها شنیدند، اما همچنان بدون تغییر ماندهاند.
به گزارش پی ننوشت به نقل از خبرنگار ایلنا از خوزستان، هر چند جادههای شهری در استان خوزستان وضعیت مناسبی ندارند، اما حکایت جادههای روستایی، داستان دیگری دارد. جادههایی کم عرض، فاقد علائم راهنمایی و رانندگی، آسفالت سطحی یا شبه خاکی از مشخصات اصلی محورهای روستایی نه تنها در خوزستان، بلکه در دیگر مناطق کشور محسوب میشوند.
جادههایی که به دلیل وجود طبیعت بکر و مناظر کمتر دیده شده، این قابلیت را دارند تا در لیست اصلیترین مراکز گردشگری قرار بگیرند، ولی همین نبود ایمنی، راه را بر هرگونه توسعهای بسته و گردشگر را وادار به عقب گرد کرده است.
در شرایطی که وضعیت مسکن در شهرها، شرایط اقامت و ادامه زندگی را بر خانوادههای کمتر برخوردار و ناتوان سخت کرده است، در صورت ارتقای سطح کیفی و تقویت بسترهای جادهای و تخصیص برخی از نیازهای اولیه مانند بانک، بهداشت، مخابرات و مراکز آموزشی، روستاها میتوانند نقش محوری در مهاجرت معکوس« شهر به روستا» را ایفا کنند. در این میان و بر اساس گزارشهای دریافتی از برخی شهرستانها در استان خوزستان، طی سالهای گذشته تا کنون خانوادههای بسیاری با توجه به ناتوانی در پرداخت اجاره مسکن و نبود شغل ثابت، عطای زندگی شهری را به لقایش بخشیده و به روستای زادگاهی خود بازگشتهاند. یکی از این شهرستان ها، ایذه است.
در گفتوگوهایی که خبرنگار ایلنا با این روستاییان داشته است، آنان موضوع جاده و تسهیلگری در دسترسی به امکانات ثانویه در شهر را از اصلیترین نگرانیهای خود عنوان کردهاند. دغدغهای مشترک که در پیگیریهای بخشداران و دهیاران بارها مطرح شده، اما هرگز به شکل جدی مورد اثربخشی قرار نگرفته است. روستاهای ناشلیل « یک، دو و سه» از توابع بخش مرکزی ایذه، یکی از اصلیترین مراکز جمعیتی در این شهرستان محسوب میشوند که تنها ده کیلومتر با مرکز شهر ایذه فاصله دارند. جاده میانبر قلعه تل به ایذه از دل این روستاها می گذرد و با عبور از یک به اصطلاح پلِ زیر گذر، به ورودی شهر ایذه وصل میشود. جادهای که میتواند به عنوان پدافند غیرعامل در مواقع حیاتی نیز از آن استفاده شود.
به دلیل سرعت گسترش ساختوسازهای شهری و رشد جمعیتی در ایذه، طولی نخواهد کشید که ناشلیلها مانند دیگر نقاط حاشیهای، به بدنه اصلی شهر ایذه وصل شوند. ناشلیل ها با توجه به قرارگیری میان حدفاصل قلعه تل و ایذه این امتیاز را دارند که به هر دو شهر پیوند بخورند و با این اتفاق، قلعه تل را بدون واسطه به ایذه وصل کنند. اما شوربختانه شرایط فعلی این روستاها تحتالشعاع موانع و مشکلات بسیاری مانند نبود اینترنت، خطوط مخابراتی، آب شرب سالم، آنتن دهی تلویزیونی و جاده دسترسی قرار گرفته که همین مشکلات نه تنها مانع توسعه این مناطق شده، بلکه جمعیت بیش از ۴ هزار نفری موجود را نیز زمینگیر کرده است.
این در حالی است که خود این اهالی میگویند: بیش از هرگونه اقدام و عملی در طی این سال ها وعده هایی از سوی مسئولان شنیدهاند، اما هرگز توفیقی حاصل نشده است. نمونه بارز وعدههای مدیران شهری و استانی، پل زیرِ گذر این روستاهاست که شانزده سال از عمر کلنگ زنی و ساخت ناموزون آن میگذرد و هنوز تکمیل نشده است.
یکی از اهالی ناشلیل ۳ به خبرنگار ایلنا میگوید: ۱۶ سال است که یک پل زیر گذر ساخته نشده است در حالی که معروف ترین و عظیمترین پلهای شناخته شده در دنیا، نهایتا کمتر از ۵ سال زمان بردهاند. از زمان کلنگ زنی این زیرگذر تا کنون چند نماینده، استاندار، فرماندار و بخشدار روی کار آمده و رفتهاند، اما هنوز این پل بدون تغییر مانده است.
وی افزود: طولانی شدن این پروژه شش ماهه باعث شده است که مردم ایذه به شوخی و طنز از این پل به عنوان یک اثر تاریخی واجد ثبت ملی یاد کنند. خیلیها هم هستند که اصلا از وجود این زیرگذر اطلاعی ندارند، مگر اینکه بخواهند وارد ناشلیل شوند و مسیر را چند باری تا پل هلایجان، دور برگردان بروند و برگردند تا شاید مسیر پل زیر گذر را پیدا کنند. به دلیل گود بودن زیرگذر و سیلابی بودن مسیر در سریعترین زمان ممکن در هنگام بارندگی پر از آب میشود.
یکی از رانندگان مسیر ایذه به ناشلیل نیز میگوید: رانندگی در این مسیر برای ما که این جاده را میشناسیم هم سخت است. پس تکلیف کسی که تا کنون در این جاده رفت و آمد نداشته چیست؟ تاریکی و نبود چراغ روشنایی، علائم رانندگی، گودیهای عمیق، نبود آسفالت، تعدد پلهای بزرگ و کوچک، عرض کم جاده، و همچنین پرتگاهها موجب حوادث تلخ جادهای شده است.
این راننده میافزاید: از ابتدای جاده ناشلیل تا خود پل انتهایی که به ابتدای جاده قلعه تل وصل میشود بالای ۴۰ پل بزرگ و کوچک وجود دارد که در اولین بارش و جاری شدن روان آب از کوهها جاده مسدود و دسترسی به شهر ایذه قطع میشود و باید از مسیر قلعه تل وارد جاده ایذه شوید. مردم ناشلیل بارها این مشکلات را به شکلهای مختلف به نمایندگان و مسئولان گفتهاند، اما تاکنون به عنوان اولویت در دستور کار آنها قرار نگرفت و هنوز باید شاهد حوادث تلخ بسیاری در این جاده باشیم.
یکی از اهالی شهر ایذه نیز میگوید: جاده ناشلیل شبها به دلیل نبود چراغ و علائم بسیار خطرناک بوده و پل زیرگذر نیمه کاره ناشلیل به محلی برای خفت گیری تبدیل شده و به جای کمک به مردم این زیرگذر به یک بحران تبدیل شده است.
در آخرین گزارشهای دریافتی از اهالی این منطقه، طی سالهای گذشته تا کنون به دلیل نبود امنیت و کیفیت جادهای، بیش از بیست نفر در این جاده دوازده کیلومتری جان خود را از دست دادهاند و با توجه به وضعیت بحرانی مسیر، هر لحظه باید منتظر وقوع یک حادثه هولناک در این جاده بود. جادهای که روزانه شاهد عبور و مرور دانش آموزان پنج مدرسه ابتدایی، یک مدرسه راهنمایی و یک دبیرستان دونوبته است.
عبور دو خط لوله عظیم نفت و گاز مارون از ناشلیل ها، همواره این پرسش را برای اهالی این منطقه ایجاد میکند که وزارت نفت و شرکتهای نفت بر اصفهانی چه زمانی میخواهند در بحث مسئولیتهای اجتماعی نیم نگاهی به این منطقه محروم داشته باشند؟ اهالی ناشلیل خود را نگهبانان بی مزد و منت این خطوط نفتی میدانند. نگهبانانی که هرگز از سوی مدیران نفتی خوزستان و اصفهان دیده نشدند و صدای آنها نه تنها به گوش مسئولان اصفهان بلکه به اهواز هم نرسید. آنها معتقدند که جاده فعلی حکم بمب ساعتی را دارد و هر لحظه خطر وقوع یک حادثه وجود دارد، با این وجود شرایط زندگی آنها نادیده گرفته شده است.
حسن سبزعلی زاده بخشدار مرکزی ایذه در پاسخ به پرسش خبرنگار ایلنا که تکلیف پل تاریخی ناشلیلها کی مشخص می شود؟ گفت: مشکلاتی مانند تجمیع آب و دیوارههای ورودی این پل اصلاح شدهاند و فقط آسفالت آن باقی مانده است. در خصوص آسفالت، اعتبار تخصیص داده شده برای ۸ متر بوده، در حالی که عرض این پل ۱۶ متر است. پیمانکار میگوید استان پولی پرداخت نکرده و منتظر دریافت هزینه برای ادامه کار است.
وی در خصوص مشکلات زیاد جاده ناشلیل نیز گفت: مشکل اصلی این جاده، شرکت نفت است. چرا که ادعای مالکیت این جاده را دارد. جلساتی با شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت کشور و استان اصفهان برگزار کردیم و قرارداد احداث ۴ پل در این جاده مصوب شد. طراحی و برآورد هزینه انجام شده و برای مدیران شرکت نفت ارسال شد. این شرکت مدعی است به دلیل بالا بودن هزینهها باید با وزارتخانه مکاتبه شود تا مجوز احداث صادر شود.
در ادامه پیگیریهای خبرنگار ایلنا، مدیر شرکت خطوط لوله و نفت مخابرات منطقه اصفهان گفت: جاده ناشلیل جزو حریم قانونی مسیر خط عبور خطوط نفت و گاز است. جاده مذکور به شکل غیرقانونی توسط اداره راه آسفالت شده، در صورتیکه متعلق به این شرکت است و اسناد مالکیتی آن نیز وجود دارد.
قدرت سربازی، افزود: امکان زیرسازی و تعریض جاده وجود ندارد. اینکه آسفالت از بین رفته و شرکت بخواهد آسفالت کند یا اقدام به تعریض و زیرسازی کند و غلطک زنی شود، اجازه نخواهیم داد. نه تنها ما، بلکه اداره گاز هم چنین مجوزی را صادر نخواهد کرد. چرا که از یک طرف جاده خطوط نفت و از طرف دیگر خط گاز می گذرد.
سربازی، گفت: اگر جادهای بخواهد ساخته شود، شرکت ضمن ایمنسازی، به این اهالی تقاطع خواهد داد، اما اینکه شرکت یا اداره راه بخواهد روی جاده فعلی ایمنسازی انجام دهد، اجازه نخواهیم داد.
وی ادامه داد: اواخر خردادماه، این جاده را از نزدیک مشاهده و نیاز جاده به سه پل را برآورد کردیم. در بحث مسئولیتهای اجتماعی قرار بر ساخت آنها مصوب شد. حتی اهالی درخواست یک پل دیگر را داشتند که پذیرفتیم و با توجه به بودجه سال آینده ساخته خواهند شد.
سربازی تاکید کرد: هرگونه زیرسازی و اقدام به غلطک کاری در این جاده میتواند میداوود دیگری را بوجود آورد که به همین خاطر اجازه فعالیت منتفی است.
ناشلیل ها شامل یک روستای خطی سه گانه « ناشلیل ۱،۲،۳» میشود که دوازده دِه را در یک مسیر خطی و جادهای در خود جای داده است. ناشلیل یک «دورگ زنان علیا و سفلی، گوراب، شاهین، علی فتح» – ناشلیل دو « بختیار، کودگچ علیا و سفلی، مقصوی ها» و ناشلیل ۳ «کفت ناشلیل، تنگ کوره، تنگ پلنگی و نال اشکنون» شامل میشوند که این حوزه ۸ دهیاری دارد.
گزارش: بهنام رضایی مالمیر