مصاحبه اختصاصی با متخصص حوزه فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری در باب فرصت سرمایه گذاری در اقتصاد مجازی مبتنی بر تکنولوژی متاورس (مورد مطالعه صنعت بانکداری)

متاورس یک دنیای مجازی است که به مردم اجازه می دهد در جوامع آنلاین و در سطح کاملا جدید و پیشرفته ای با هم تعامل داشته یاشند. متاورس فرصت های سرمایه گذاری مختلفی را ارائه می دهد. بنابراین بسیاری از شرکت های بزرگ و مطرح در دنیای فناوری، شروع به سرمایه گذاری در متاورس نموده اند. فرصت های سرمایه گذاری در متاورس عبارتند از: سرمایه گذاری در زمین های متاورسی – سرمایه گذاری در سهام متاورسی – سرمایه گذاری در ارزهای متاورسی و سرمایه گذاری در NFT ها.

متاورس حتی می تواند پیشرفت های بزرگی را در بخش بانکداری به ارمغان آورد.

از این رو مصاحبه ای اختصاصی با مشاور و مجری طرح ها و پژوه های حوزه مدیریت سازمانی، پژوهشگر فناوری اطلاعات جناب آقای دکتر فرزاد رمضانی راد در این باره صورت گرفت. 

مصاحبه گر: سید محمدرضا حسینی علی آباد – دبیر سرویس علمی و پژوهشی، خبرنگار و پژوهشگر پایگاه خبری پی نوشت

مصاحبه شونده: فرزاد رمضانی راد – دکتری مدیریت دولتی – متخصص حوزه فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری

حسینی: در خصوص مفهوم تکنولوژِی متاورس و مولتی ورس و همجنین نقش و لزوم سطوح ارتباطی متاورس با صنعت بانکداری را بفرمایید؟

رمضانی راد: ارتباطات بین دنیای مالی، مجازی و فیزیکی به طور فزآینده‌ای پیوند خورده است امروزه می‌توان با استفاده از اینترنت یک دنیای مجازی ساخت و در آن شروع به فعالیت کرد.اکنون اصطلاحات مولتی ورس (چندجهانی) و متاورس (فراجهانی) روی کار آمده‌اند تا دنیای ما را تغییر دهند. متاورس یک فناوری برای توسعه دنیای سه بعدی و ترکیب آن با دنیای فیزیکی یاد می کنند. جهان metaverse   یک فضای دیجیتالی است که مشابهت زیادی با جهان واقعی دارد ولی فراتر از جهان فیزیکی است که ما در آن سکونت داریم. مولتی ورس به عنوان یک اکوسیستم با جهان‌های مجازی مختلف عمل می‌کند. به طوری که هر جهان قوانین، صفات و ویژگی‌های مجزایی دارد. متاورس مجموعه‌ای از فضاهای مجازی است که در آن کاربران می‌توانند فعالیت‌های مختلفی کرده و با افراد دیگر در فضای مجازی تعامل داشته باشند مولتی ورس شامل اکوسیستم‌های متعددی است که به طور جداگانه توزیع شده‌اند. در مقایسه با مجموعه فرضی جهان‌ها یا جهان‌های مجازی متعدد، متاورس یک اکوسیستم واحد را ارائه می‌کند.  نکته مهم بعدی در تفاوت بین مولتی ورس و متاورس، ارتباط بین اجزای آن‌ها است. در واقع ارتباط بین اجزای مولتی ورس و متاورس، میزان نظم و تصادفی بودن هر دو را نشان می‌دهد. در مولتی ورس می‌توانید به سختی نظم خاصی را پیدا کنید زیرا جهان‌های مختلف از یکدیگر جدا هستند.

جهان‌های مجازی در مولتی ورس دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند و هرگز با یکدیگر ارتباط برقرار نمی‌کنند. اما متاورس با تسهیلات یک جهان واحد، دارای نظم زیادی است. کل متاورس به روش خاصی به هم متصل بوده و به نظم خاصی برای جریان اطلاعات از طریق شبکه متکی است. ویژگی های اصلی متاورس می توان : پایداری-  شفافیت- ادغام شده با واقعیت – اقتصاد پویا را نام برد.

اصولا فناوری های دیجیتال در دنیا فعلی بسرعت در حال رشد و تغییر شکل هستند اما چیزی که این فناوری ها را از سایر موارد متمایز می کند کمک رساندن آنها در بهبود فرایندهای تجاری و تعاملات بین المللی و داخلی است. متاورس یک الگوی تجاری کاملا جدید است که توسط اثر ترکیبی تکامل فناوری‌های مختلف تثبیت شده و در هسته خود، بر پایه فناوری‌های فراگیر و غیرمتمرکز ساخته شده است. این در حالی است که فناوری‌های غیرمتمرکز مانند Web3 و NFT یک زیرساخت قوی، انعطاف‌پذیر و مکانیزم تبادل ارزش ارائه کرده و همچنین فناوری‌های همه‌جانبه مانند واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی  (VR)، فناوری‌های لمسی و فضایی توانسته‌اند تجربه کاربری مجازی پایدار و پیشرفته‌ای را ارائه می‌کنند.

فناوری، پلتفرم، بازار و تجارت. متاورس می‌تواند پیشرفت‌های عظیمی را در بخش بانکداری به ارمغان بیاورد و بر نحوه تعامل بانک‌ها با مشتریان خود، اختراع محصولات جدید و فعال کردن خدمات تأثیر بگذارد. زمانی تصور می‌شد که پول اسکناس‌های ملموسی است که مردم برای دریافت کالا و خدمات، رد و بدل می‌کنند. آینده بستگی به این دارد که بانکداران، طراحان و تحلیلگران امنیتی تا چه حد بتوانند عناصر اثرگذار را شناسایی کرده و تجربه کاربری منحصر به فردی را به نسل‌های آینده مشتریان خود، ارایه دهند و در عین حال از تقلب جلوگیری کنند. از سوی دیگر، نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها نیز باید برطرف شوند. متاورس زمین بازی نسل‌های آینده خواهد بود. در چنین شرایطی، چالش این خواهد بود که چگونه از ویژگی‌های منحصر به فرد آن برای طراحی یک تجربه کاربری کارآمد و همه‌جانبه برای مشتریانی که به صورت دیجیتالی از بانک بازدید می‌کنند، استفاده کنیم.

حسینی: در خصوص چگونگی نحوه تعامل متاورس با عملیات بانکی و محصولات توضیح بفرمایید ؟

رمضانی راد: فناوری متاورس از طریق ایجاد نوآوری سخت ‌افزاری و نرم‌افزاری، پلی میان دنیای فیزیکی و مجازی ایجاد می‌کند که برای بقا به یک نظام مالی و اقتصادی هم نیاز دارد. در اقتصاد متاورس، بانک‌ها چشم اندازهای جالبی برای تسهیل پرداخت‌ها، سرمایه گذاری، بیمه و وام دارند. اما پتانسیل متاورس به همین جا ختم نمی‌شود. در اکوسیستم جدید، بانک‌ها این فرصت را دارندکه نظام بانکداری را بازتعریف کنند. بنیان‌های بانکداری دیجیتال از نظر عملکردی در وضعیت مساعدی قرار دارند اما در محیط دیجیتال به اندازه کافی پرشور و تحول آفرین نیست.

از طرفی پیشرفت‌های اخیر در حوزه‌های مالی غیرمتمرکز و NFT به بانک ‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌ای بلندمدت برای حضور در متاورس تدوین کنند. بیشتر بانک‌های جهانی در حال حاضر خدمات دیجیتال و مدیریت مالی ارائه می‌کنند که قابلیت توسعه به این مدل را دارند. حتی بانک‌ها می‌توانند پلتفرم‌های دنیای مجازی را توسعه دهند و محصولات جدید را در متاورس خصوصی خود عرضه کنند. شاید ورود بانک‌ها به بانکداری در متاورس هنوز زود باشد و ریسک بالایی هم داشته باشد اما بانک‌ها می‌توانند براساس برنامه‌های کوتاه مدت و بلندمدت آمادگی لازم برای این تغییر را داشته باشند. سرعت پیشرفت تکنولوژی قابل توقف نیست؛ پس بهتر است که خودمان را برای تغییر شرایط و هماهنگی با مدل ‌های جدید آماده کنیم. لازمه تحقق بانکداری متاورس، بانکدرای کاملاً دیجیتال است. بانکداری موفق در دوره متاورس مستلزم شناخت هر چه بیشتر مشتریان، بهبود تجربه مشتری و ارائه خدمات شخصی شده است. بانکداری دیجیتال شدیداً رو به ‌رشد است و استفاده از هوش مصنوعی و متاورس در آن یک مرحله الزامی برای اختصاص منابع بزرگ سرمایه‌گذاری است. بانک‌ها می‌توانند از طریق متاورس، در برابر ارز مجازی، توکن‌های غیرقابل تعویض و املاک مجازی در اقتصاد رو به رشد متاورس، وام و بیمه ارائه کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند تعاملات مشتریان مجازی خود، مانند تراکنش‌های نقدی از دستگاه‌های خودپرداز مجازی را شبیه سازی کنند. دنیای مجازی که در آن، افراد می‌توانند معامله کنند و دارایی‌های دیجیتالی را مالک شوند یا اجاره کنند، مانند دنیای واقعی به خدمات مالی نیاز دارد.

بر اساس نظرسنجی مؤسسه «Accenture Technology Vision» برای سال ۲۰۲۲، ۶۷ درصد از مدیران حوزه بانکداری جهانی بر این باورند که متاورس تأثیر مثبتی بر شرکت‌های آن‌ها خواهد داشت و ۳۸ درصد معتقدند که این فناوری در صنعت بانکداری، تحول‌آفرین خواهد بود.

حسینی: و سوال آخر جناب رمضانی راد، چالش های جدی روبه روی حوزه متاورس و پیشنهادات راهبردی آن در کسب و کارها را نیز بفرمایید ؟

رمضانی راد: از برخی از چالش های جدی متاورس می توان به : مدیریت هویت- امنیت، ایمنی و حریم خصوصی- فضا زمان – ذخیره سازی داده ها- زیر ساخت های غنی و کسب و کاری- خدمات مالی و پرداخت-ماکلیت و دارایی- مسایل حقوقی و قضایی و حکمرانی- تاثیرات روانی بر جامعه و نیروی کار- مداخلات زیست محیطی و تعریف استاندارها اشاره کرد.

در همین راستا در خصوص پیشنهادات راهبردی در حوزه متاورس در کسب و کارها  می توان به : تقویت  واحد پایش روندها- سرمایه گذاری اموزشی و تربیت تلنت مناسب-اماده سازی زیر ساخت ابری/ لبه، بلاک جین ،هوش کصنوعی ،داده کاوی و اینترنت اشیا و….-طراحی خدمات مبتنی بر Gamification- بازطراحی زنجیره ارزش مبتنی بر قرارداد هوشمند وDefi – ثبت برند تجاری در متاورس- ورود به دنیای کریپنو و آمادگی برای پرداخت و تبادلات مالی مبتنی بر آن را اشاره کرد.

و در پایان از شما جناب دکتر رمضانی راد عزیز از اینکه وقت خود را به مصاحبه با ما اختصاص داده اید، بسیار متشکریم.