پایگاه خبری پی نوشت نیوز پایگاه اجتماعی ،فرهنگی ، ورزشی وتخصصی درحوزهای صنعت
⅔سپاس و ستایش هنرمند هنر آفرین را.
باعرض ادب به پیشگاه شما محفل نشینان “انجمن ادب و هنر”.
آن گونه که در گاهشمار این انجمن وزین آمده و در پس زمینه فضای مجازی آن می بینم، این بار ، گاهِ نکوداشت استاد آواها و نواهای بختیاری، جناب آکورش اسدپور آمده است.
بنا بر روال انجمن و به قصد پاسداشت چندین دهه فعالیت های ادبی و هنری این بزرگوار، واژگان را به رقص قلم در می آورم.
قبل از ان که به این مهم بپردازم، لازم میدانم نگاهی کوتاه به هنر آوایی و نوایی و پیدایش و ارتباط آن با فرهنگ غنی بختیاری بپردازم.
در حالی که ما نقاشی‌های غاری ده‌ها هزار ساله را به عنوان قدیمی‌ترین شواهد ملموس هنر می‌شناسیم،
این احتمال قوی وجود دارد که تجربه هنری از طریق صدا قدمت بسیار بیشتری داشته باشد.
از این دیدگاه، می‌توان گفت که صدای انسان، به عنوان ابزاری برای بیان احساسات و ارتباط، احتمالاً قدیمی‌ترین “رسانه” هنری بوده است.
در فرهنگ غنی بختیاری، آواز و موسیقی جایگاه ویژه‌ای دارند و با زندگی روزمره،
مراسم و داستان‌های آنان گره خورده‌اند.
با توجه به اینکه هنر آوایی به طور کلی احتمالاً قدیمی‌ترین شکل هنر بشری است، می‌توان حدس زد که قدیمی‌ترین آواهای بختیاری نیز بسیار ساده، ابتدایی و مرتبط با نیازهای اولیه زندگی بوده‌اند.
بنده خود به شخصه، بر این باورم که؛ آواها و نواها در ابتدا و نزد همه مردم به این شکل پدیدار گردیده اند که در این میان پیدایش این هنر در میان بختیاری ها نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.
۱_ صداهایی که برای برقراری ارتباط بین افراد، مانند صدا زدن، هشدار دادن، یا ابراز احساسات اولیه مانند شادی، غم، ترس و خشم از افراد شنیده می شده است.
این آواها احتمالاً فاقد ساختار موسیقایی پیچیده بوده‌اند و بیشتر بر لحن و زیر و بم صدا تکیه داشتند.
۲_ تقلید صداهای طبیعت، حیوانات و پدیده‌های محیطی.
که این کار می‌توانسته هم برای سرگرمی و هم برای اهداف عملی مانند شکار یا شناسایی خطر انجام شود.
۳_ ایجاد صداهای ریتمیک با استفاده از بدن (کف زدن، پا کوبیدن) یا اشیاء ساده (ضربه زدن به سنگ یا چوب).
این ریتم‌ها احتمالاً در فعالیت‌های گروهی مانند کار یا رقص‌های ابتدایی نقش داشته‌اند.
۴_ مادران احتمالاً برای آرام کردن نوزادان و کودکان خود، آواهای ملایم و تکراری زمزمه می‌کرده‌اند.
که موجب آفرینش هنر لالایی‌ها گردید که می‌توانند از قدیمی‌ترین اشکال بیان موسیقایی باشند.
و در نهایت با گذشت زمان و تکامل جوامع بختیاری، این آواهای ساده به تدریج پیچیده‌تر شده و به مقام‌ها، اشعار و ملودی‌های خاص تبدیل شده‌اند که امروزه ما آن‌ها را به عنوان موسیقی بختیاری می‌شناسیم.
این تحول احتمالاً با ظهور زبان، داستان‌گویی، مراسم مذهبی و اجتماعی و توسعه ابزارهای موسیقی ابتدایی همراه بوده است.
و در نهایت با گذشت زمان و تکامل جوامع بختیاری، این آواهای ساده به تدریج پیچیده‌تر شده و به مقام‌ها، اشعار و ملودی‌های خاص تبدیل شده‌اند که امروزه ما آن‌ها را به عنوان موسیقی بختیاری می‌شناسیم.
این تحول احتمالاً با ظهور زبان، داستان‌گویی، مراسم مذهبی و اجتماعی و توسعه ابزارهای موسیقی ابتدایی همراه بوده است.
با این مقدمه ی کوتاه به اصل مطلب برمی گردیم و به معرفی شخصیت هنری و فعالیت های جناب استاد آکورش اسدپور می پردازم.
اگرچه خود به شخصه تاکنون به صورت حضوری و چهره به چهره توفیق زیارت این بزرگوار را نداشته ام ، اما از آنجایی که ایشان یکی از افراد تاثیرگذار در موسیقی و آواها و نواهای بختیاری بوده است، همیشه پیگیر فعالیت های هنری ایشان بوده ام.
خوب به یاد دارم زمانی که معاون پرورشی یکی از مدارس در ایذه بودم و رایانه ها و گوشی ها ی همراه هم تازه وارد چرخه ی زندگی شده بودند، اثر زیبا و هنری “داینی ، داینی” استاد اسدپور را در رایانه ی مدرسه داشتم و همیشه زنگ های تفریحی برای همکاران و دانش آموزان پخش می کردم.
از ویژگی های شخصیتی ایشان نیز همین بس که از زبان بسیاری از دوستان لردگانی و ایذه ای و دیگر بختیاری ها نه یک بار و دوبار ،بلکه بارها و بارها ، افتادگی و توضع، خوش اخلاقی و مهربانی، تعهد و تخصص در اجراهای هنری و … ایشان را شنیده ام و از برآیند اجراهای وی نیز به عینه احساس کرده ام.
با این همه بهتر آن است که به نقش و جایگاه جناب اسدپور در هنر آوایی بختیاری و ترویج و انتقال فرهنگ غنی ایلی بپردازم.
در همین ابتدا لازم می دانم بیان کنم که:
ان چه را که درباره ی استاد می نویسم، برداشت های شخصی خود از آثار هنری ایشان است که با دانش و توان اندک خویش، توانسته ام دریافت کنم.
همان گونه که پیشتر عرض کردم ، موسیقی آوایی نقش بسیار مهمی در حفظ و انتقال همه ی فرهنگ‌های محلی به ویژه فرهنگ غنی بختیاری داشته است.
که در اینجا به برخی از این نقش‌ها به صورت فهرست واراشاره می‌کنم:
۱_ حفظ زبان و ادبیات بختیاری و ترویج آن و جلوگیری از فراموشی واژگان و اصطلاحات اصیل.
۲_ انتقال تاریخ و روایات.
بسیاری از آوازهای بختیاری و ترانه‌ها به عنوان یک حافظه جمعی عمل کرده و نسل جدید را با گذشته و هویت خود آشنا می‌سازند.
به عبارتی، موسیقی آوایی نوعی روایتگری شفاهی تاریخ بختیاری است.
۳_ موسیقی بختیاری طیف وسیعی از احساسات از جمله: مهمان‌نوازی، شجاعت، همبستگی و احترام به بزرگان را تقویت می‌کنند.
۴_ موسیقی آوایی در مراسم و جشن‌های مختلف بختیاری نقش محوری دارد. همخوانی و شنیدن این آوازها حس تعلق و اتحاد را در بین افراد ایل تقویت کرده و به حفظ آداب و رسوم اجتماعی کمک می‌کند.
۵_ بسیاری از آوازهای بختیاری حاوی پندها، اندرزها و آموزه‌های اخلاقی هستند.
این ترانه‌ها به صورت غیرمستقیم نسل جوان را با آداب معاشرت، مسئولیت‌پذیری و اصول زندگی در جامعه بختیاری آشنا می‌کنند.
۶_ برخی از آوازهای بختیاری به توصیف طبیعت زیبای زاگرس، زندگی کوچ‌نشینی، کار و تلاش در دامپروری و کشاورزی می‌پردازند. این ترانه‌ها ارتباط عمیق مردم بختیاری با محیط زیست و شیوه زندگی سنتی آن‌ها را به تصویر می‌کشند.
در مجموع، موسیقی آوایی بختیاری نه تنها یک هنر شنیداری است، بلکه یک جزء جدایی‌ناپذیر از فرهنگ، تاریخ و هویت این قوم به شمار می‌رود که نقش بسزایی در حفظ و انتقال این میراث گرانبها به نسل‌های آینده دارد.
در این راستا ،”کوروش اسدپور” یکی از برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین چهره‌ها در موسیقی آوایی بختیاری معاصر است. نقش او در حفظ، ترویج و ارتقای این شاخه از موسیقی بسیار حائز اهمیت است و می‌توان آن را در چند جنبه بررسی کرد:
جناب اسدپور با بازخوانی و اجرای بسیاری از ترانه‌ها و مقام‌های اصیل بختیاری که در خطر فراموشی بودند، جان تازه‌ای به آن‌ها بخشید و آن‌ها را به گوش نسل جدید رساند.
ایشان با حفظ اصالت ملودی‌ها و اشعار، این گنجینه فرهنگی را از نابودی حفظ کرد.
صدای گرم، رسا و حماسی کوروش اسدپور، که به خوبی با حال و هوای موسیقی بختیاری همخوانی دارد، تاثیر عمیقی بر مخاطبان گذاشته است.
وی توانسته است با صدای خود، احساسات و داستان‌های نهفته در این موسیقی را به شکلی هنرمندانه منتقل کند.
جناب استاد اسدپور ، در کنار بازخوانی آثار قدیمی، به تولید آثار جدید نیز پرداخته است، اما همواره سعی کرده است تا ریشه‌های اصیل موسیقی بختیاری را در کارهای خود حفظ کند. او با همکاری با شاعران و آهنگسازان برجسته بختیاری، آثار ماندگاری را خلق کرده است.
جناب آکورش اسدپور ، با اجرای کنسرت‌ها و معرفی موسیقی بختیاری در سطح ملی و بین‌المللی، نقش مهمی در معرفی و شناساندن موسیقی آوایی بختیاری به مخاطبان گسترده‌تر داشته است.
این امر به ارتقای جایگاه این موسیقی در سطح ملی و حتی بین‌المللی کمک کرده است.
در یک کلام، کوروش اسدپور نه تنها یک خواننده برجسته، بلکه یک فعال فرهنگی تاثیرگذار است که با عشق و تعهد به موسیقی و فرهنگ بختیاری، نقش بی بدیلی در حفظ و ارتقای موسیقی آوایی این قوم ایفا کرده است. آثار او به عنوان بخشی ارزشمند از میراث فرهنگی بختیاری برای نسل‌های آینده باقی خواهد ماند.
درپایان توفیق روزافزون این هنرمند بزرگوار را از ایزدمنان آرزومندم.
رجبعلی کاوسی قافی
۲۹ فروردین ۱۴۰۴
